Olejki eteryczne są ciekłymi koncentratami, które pozyskuje się z części roślin zawierających lotne substancje zapachowe. Mają one wiele zastosowań. Wykorzystuje się je przede wszystkim w aromaterapii i kosmetyce. Według badań naukowych olejki eteryczne warto używać również w trakcie wielu infekcji o podłożu wirusowym czy bakteryjnym. W jakich dolegliwościach pomogą olejki eteryczne?
Lecznicze właściwości olejków eterycznych znane są od dawna. Już w starożytności stosowano je jako kadzidło, aby zdezynfekować powietrze w świątyniach i zmniejszyć ryzyko zakażenia. Dziś również korzystamy z ich dobroczynnych właściwości. Olejki eteryczne uzyskiwane są na drodze destylacji materiału roślinnego z parą wodną albo też przy pomocy tłoczenia na zimno lub hydrodestylacji. Składają się z rozmaitych związków chemicznych znajdujących się we wtórnych metabolitach roślinnych, a ich niepowtarzalność jest na tyle duża, że nawet pozyskane z tego samego gatunku rośliny, rosnącej na podobnym obszarze, mogą mieć trochę inny skład. Wszystko zależy od czasu ich zbioru, części rośliny użytej do zrobienia olejku, jak również od sposobu ich zbierania, czy też od gleby, na której rosną. Stąd wynika pewna trudność w powtarzalności wyrobu olejków i uzyskania identycznych rezultatów przy stosowaniu produktu pozyskanego z tej samej rośliny.
Olejki eteryczne wyróżnia bardzo intensywny zapach oraz oleista struktura. Stanowią mieszaninę rozmaitych związków chemicznych – przede wszystkim terpenów, ale również estrów, aldehydów, alkoholi, fenoli, ketonów, co powoduje, że każdy z nich różni się nie tylko zapachem, ale również barwą. Może być ona zielona, żółta, niebieska, bezbarwna, intensywna bardziej lub mniej – możliwości jest całe mnóstwo.
Rozpuszczają się tylko w tłuszczach, rozpuszczalnikach tłuszczowych i etanolu, lecz nigdy w wodzie. W temperaturze pokojowej będą ciekłe, oleiste, czasem zestalające się.
Olejki pozyskiwane mogą być z różnych części roślin, np.:
Fakt użycia różnych części powoduje, że olejek pozyskany z tej samej rośliny może mieć różne właściwości.
Fakt, że olejki eteryczne wykazują zarówno działanie przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne, przeciwpasożytnicze, a także grzybobójcze powoduje, że wiele z nich z powodzeniem może hamować rozwój różnych infekcji i przyspieszać proces zdrowienia.
Poza tym są pochodzenia naturalnego, co sprawia, że nie powodują tak wielu działań niepożądanych, jak leki syntetyczne. Mimo wszystko u alergików należy zachować dużą ostrożność. Fakt, że coś jest naturalne, nie oznacza, że nie uczula.
Dlatego, jeśli nie jesteśmy np. pewni, czy reagujemy dobrze na olejek tymiankowy, eukaliptusowy, czy inny – zacznijmy od małych dawek i obserwujmy reakcje organizmu. A najlepiej wetrzyjmy jedną kropelkę olejku w skórę tuż za uchem i obserwujmy, czy przez 24 godziny nie pojawiła się u nas jakaś reakcja uczuleniowa.
Jeśli nic się nie dzieje, możemy stopniowo zwiększać użycie olejku do dawki leczniczej (zwykle jest to 10-15 kropli).
Do rozwoju infekcji wirusowej dochodzi wówczas, gdy wirus wniknie do komórek gospodarza i zacznie tam swoją replikację, produkując nowe wiriony. Leki stosowane w tego typu infekcjach, to albo leki przeciwwirusowe, które albo hamują namnażanie się wirusa na różnych tego etapach lub leki wirusobójcze posiadające np. zdolność do niszczenia wirusa jeszcze przed wniknięciem do organizmu gospodarza.
Olejki eteryczne posiadają przede wszystkim tę drugą właściwość. Zanim wirus wniknie np. przez śluzówkę nosa, one są w stanie już wcześniej zniszczyć jego osłonkę i doprowadzić w ten sposób do jego unicestwienia. Z tego też powodu olejki eteryczne lepiej radzą sobie z neutralizacją wirusów z osłonkami, niż z tymi bez osłonek.
Do olejków o działaniu wirusobójczym zalicza się przede wszystkim:
Są też olejki, które potrafią hamować replikację wirusa, kiedy dostanie się on już do komórki gospodarza. Należą do nich m.in.:
Bakteriobójcze działanie olejków eterycznych polega przede wszystkim na zaburzaniu struktury i funkcji błony komórkowej bakterii, co doprowadza do ich uszkodzenia, a następnie do zniszczenia. Poza tym wykazują one działanie przeciwbakteryjne, dzięki umiejętności:
Z tego też powodu mogą być stosowane w różnego rodzaju infekcjach o podłożu bakteryjnym.
W przypadku grypy dobrze sprawdzi się inhalacja wykonana z mieszaniny olejków takich jak:
Inhalację z podanych wyżej olejków robimy w następujący sposób. Zagotowujemy wodę i odmierzamy 2-3 szklanki, a potem wlewamy do miski. Czekamy chwilę aż przestygnie ( nie może być zbyt gorąca). Następne dolewamy 5-7 kropli pojedynczego wybranego olejku lub mieszkanki. Nakrywamy głowę ręcznikiem i wdychamy opary przez około 10 minut.
Angina jest to zapalenie gardła oraz migdałków podniebiennych, która spowodowana jest przez bakterie – najczęściej Streptococcus pyogenes. Czasem do jej rozwoju może przyczynić się też Escherichia coli, dwoinka płuc lub gronkowce.
Można z powyższych olejków wykonać mieszankę i następnie dodać 5 kropli do gorącej wody znajdującej się w misce (2-3 szklanki). Nad taką miską można się pochylić, by lepiej i szybciej odczuć właściwości parujących olejków. Tego typu opary należy wdychać około 10 minut.
W naszym organizmie istnieje wiele naturalnych mechanizmów chroniących nas przed wniknięciem patogenów do wnętrza organizmu. Są nimi: skóra, błony śluzowe, pot, czy łzy. Bardzo ważnym elementem ochronnym jest też śluz pokrywający m.in. płyn surowiczy znajdujący się na wierzchu błony oskrzeli.
Zarówno śluz, jak i płyn surowiczy, mają za zadanie zatrzymywać wirusy i bakterie, które chciałaby się przedostać do oskrzeli. Dlatego wypychane są do góry, w kierunki krtani, aby mogły być odkrztuszone.
Jeśli w organizmie rozwija się infekcja, wydzielina surowiczo-śluzowa się zagęszcza i utrudnione jest jej wydalanie. To sprawia, że zarazki mogą łatwiej wnikać do oskrzeli i powodować tam rozwój stanu zapalnego.
Aby tak się nie stało, należy rozrzedzać wydzielinę, by ułatwiać jej odkrztuszanie (kaszel mokry). Służą temu różnego rodzaju mukolityki, czy to farmakologiczne, czy ziołowe, jak chociażby ziele tymianku, liść prawoślazu, czy korzeń lukrecji.
W kaszlu mokrym pomocne są też olejki eteryczne, m.in.:
Mieszaninę tych olejków w ilości 3-5 kropli (można zastosować też pojedynczy olejek w tej samej dawce), dodajemy do miski z gorącą wodą (2-3 szklanki) i wdychamy przez 5 minut opary. Powyższa inhalację możemy stosować 2 razy dziennie.
Zapalenie zatok to stan zapalny, który obejmuje zatoki przynosowe i przejawia się wodnisto-śluzową wydzieliną spływającą po tylnej ściance gardła lub też uczuciem zatkania zatok przez nadmiernie zgromadzoną w nich wydzielinę (czemu towarzyszy ból głowy).
Serwis PoradnikZdrowie.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.
Żaden utwór zamieszczony w serwisie nie może być powielany i rozpowszechniany lub dalej rozpowszechniany w jakikolwiek sposób (w tym także elektroniczny lub mechaniczny) na jakimkolwiek polu eksploatacji w jakiejkolwiek formie, włącznie z umieszczaniem w Internecie bez pisemnej zgody właściciela praw. Jakiekolwiek użycie lub wykorzystanie utworów w całości lub w części z naruszeniem prawa, tzn. bez właściwej zgody, jest zabronione pod groźbą kary i może być ścigane prawnie.
Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie stanowi porady lekarskiej.
